E
Eqe
Guest
[FONT=&]İham, vehme düşürme anlamına gelir. Edebiyatta ise iki ve daha fazla anlamı olan bir sözcüğü tüm anlamlarıyla birlikte kullanma sanatıdır.[/FONT]
[FONT=&]İham Sanatına Örnekler:[/FONT]
Şemîm-i kâkülün almış nesîm gülşendeDemiş ki sünbüle sende emânet olsun bu(Sabah esen hafif tatlı rüzgâr, gül bahçesinde senin kâkülünün güzel kokusunu almış ve sünbüle demiş ki, sende emanet olsun bu -koku-.)[FONT=&]Bu beyitte “bu” sözcüğü, hem koku hem de işaret sıfatı anlamlarıyla birlikte kullanılmıştır.[/FONT]
[FONT=&]İham iki türlüdür:[/FONT]
[FONT=&]a. İham-ı Tenasüp[/FONT]
[FONT=&]Sözün söylenmemiş anlamıyla mısra ya da beyitteki öteki sözcükler arasında anlam ilgisi kurulan ihamdır.[/FONT]
Sür sâkiyâ kümeyt-i sebük-seyr-i sâgarıGezdirmedir ilâcı su inmiş ayağına(Ey saki, kadehteki çabuk içiliveren şarabı ortaya sür; ayağına su inmiş, ilacı gezdirmedir.)[FONT=&]Bu beyitte “ayak” sözcüğünün hem organ ismi, hem de kadeh anlamı vardır. Birinci anlamı vurgulanmış, ikinci anlamı olan “kadeh” in “kümeyt”, “sakî” ve “sâgar” sözcükleriyle ilgisi kurulmuştur.[/FONT]
[FONT=&]b. İham-ı Tezat[/FONT]
[FONT=&]Birden fazla anlamı olan bir sözcüğünün mısra ya da beyit içinde söylenmeyen anlamıyla karşıt anlamı olan bir sözcük arasında ilgi kurularak yapılan iham sanatıdır.[/FONT]
Vakt-i iftâr kühen sözlere karnım tokturVehbiyâ aç elini hayr duâ eyle hemân(İftar vakti modası geçmiş sözlere karnım toktur. Ey Vehbi, elini aç ve hemen hayır dua eyle.)[FONT=&]“Aç” sözcüğü hem “açmak” eyleminin emir şeklidir; hem de karnı acıkmış, yeme ihtiyacı duyan kimse anlamındadır. Burada sözcüğün ilk anlamı kullanılmış, kullanılmayan ikinci anlam ise “toktur” sözcüğüyle karşıtlık oluşturmuştur.[/FONT]
[FONT=&]İham Sanatına Örnekler:[/FONT]
Şemîm-i kâkülün almış nesîm gülşendeDemiş ki sünbüle sende emânet olsun bu(Sabah esen hafif tatlı rüzgâr, gül bahçesinde senin kâkülünün güzel kokusunu almış ve sünbüle demiş ki, sende emanet olsun bu -koku-.)[FONT=&]Bu beyitte “bu” sözcüğü, hem koku hem de işaret sıfatı anlamlarıyla birlikte kullanılmıştır.[/FONT]
[FONT=&]İham iki türlüdür:[/FONT]
[FONT=&]a. İham-ı Tenasüp[/FONT]
[FONT=&]Sözün söylenmemiş anlamıyla mısra ya da beyitteki öteki sözcükler arasında anlam ilgisi kurulan ihamdır.[/FONT]
Sür sâkiyâ kümeyt-i sebük-seyr-i sâgarıGezdirmedir ilâcı su inmiş ayağına(Ey saki, kadehteki çabuk içiliveren şarabı ortaya sür; ayağına su inmiş, ilacı gezdirmedir.)[FONT=&]Bu beyitte “ayak” sözcüğünün hem organ ismi, hem de kadeh anlamı vardır. Birinci anlamı vurgulanmış, ikinci anlamı olan “kadeh” in “kümeyt”, “sakî” ve “sâgar” sözcükleriyle ilgisi kurulmuştur.[/FONT]
[FONT=&]b. İham-ı Tezat[/FONT]
[FONT=&]Birden fazla anlamı olan bir sözcüğünün mısra ya da beyit içinde söylenmeyen anlamıyla karşıt anlamı olan bir sözcük arasında ilgi kurularak yapılan iham sanatıdır.[/FONT]
Vakt-i iftâr kühen sözlere karnım tokturVehbiyâ aç elini hayr duâ eyle hemân(İftar vakti modası geçmiş sözlere karnım toktur. Ey Vehbi, elini aç ve hemen hayır dua eyle.)[FONT=&]“Aç” sözcüğü hem “açmak” eyleminin emir şeklidir; hem de karnı acıkmış, yeme ihtiyacı duyan kimse anlamındadır. Burada sözcüğün ilk anlamı kullanılmış, kullanılmayan ikinci anlam ise “toktur” sözcüğüyle karşıtlık oluşturmuştur.[/FONT]