- Katılım
- 26 Eyl 2016
- Mesajlar
- 654
- Tepkime puanı
- 13
- Puanları
- 0
- Cinsiyet
- Kadın
İç Anadolu Bölgesi
Doğu Anadolu Bölgesinden sonra 2. büyük coğrafi bölgemiz olan İç Anadolu'nun yüzölçümünün genişliğine oranla nüfusu fazla değildir.
Marmara Bölgesi'den iki kat geniş olan bu bölgede
Marmara Bölgesi kadar nüfus yaşar. Anadolu'nun çeşitli bölgeleri arasındaki yollar İç Anadolu'dan geçtiği için bu bölge eski yerleşme alanı olmuş ticaret yolları üzerinde yer alan yörelerde, yerleşme alanları büyüyerek büyük kentler haline dönüşmüştür.
İç Anadolu Bölgesi'nin yüz ölçümü 151.000 km2 olup, bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar. Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgemizdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur.
Yerşekilleri
Bölge yerşekilleri itibariyle sade bir görünüme sahiptir. Geniş düzlükler daha çok bölgenin ortasında yer alırken dağlar kenarlarda uzanır.
Yerşekillerinin oluşumu
Volkanik dağların oluşumu:
3. Zamanda İç Anadolu. nun bulunduğu yerde eski denizin. The-Tis denizi. büyük bir adası vardır. Alp orojenezi sırasındaki yan basınçla deniz tabanındaki çamurlar kıvrılırken bu ada yan basınçların etkisiyle kırıldı. İşte bu kırıklarda yerkabuğunun. sial tabakasının) sima üzerindeki basıncı azalınca sima üzerindeki mağma bu kırıklardan yer yüzüne çıkarak volkan dağlarını oluşturdu. Volkanlardan çnce volkan külleri çıkarak etrafa yayıldı. Küllerin üzerine daha sonra, volkan bacasında soğuyan lavların oluşturduğu taşlar gaz basıncıyla fırlayarak düştü. Bu taşlara "Volkan Bombası" denir. Daha sonra da etrafa lav akıntısı yayıldı; yeterli basınç sağlandıktan sonra volkanlar faaliyetlerini durdurdu.
Volkanlar, Orta
Toroslara paralel uzanırlar. Kuzeyden güneye doğru
Erciyes,
Melendiz, Hasan D., Karacadağ ve
Karadağ'dır.
Peri Bacalarının Oluşumu:Volkanlardan çıkan küller, daha sonraki dönemlerde göller altında kaldı. İklim kuraklaşması sonucunda bu göller kuruyunca volkan külleri volkan tüfüne dönüştü. Yamaçlarda volkan tüflerinin üzerinde lavların soğumasıyla oluşan katılaşım kayaları, sel suları tarafından aşınmadığı gibi altında yer alan tüfü de aşınmadan korudu. Sel suları taşların kenarlarındaki tüfü aşındırınca bu taşlar ve altında bulunan volkan tüfü aşınamadığından dik sütunlar halinde yükseldi. Bu sütunlara
Peribacası denir. İç Anadolu da özellikle
Nevşehir,
Ürgüp ve
Niğde arasında yaygındır.
Platoların Oluşumu:
Obruk Platosu;
Konya ovası ile
Tuz gölü arasındadır. Kalker tabakaların aşınmasından oluşmuş,
akarsular tarafından derince yarılmıştır. Bu platoda bulunan Kızören Obruğu derin bir karst kuyusudur. İçi su ile dolarak göl durumuna dönüşmüştür.
Obruk Gölü adıyla da bilinir. Bozok Platosu;
Kızılırmak yayının içinde yer alır. Eski dağların aşınmasıyla oluşmuştur. Haymana ve Cihanbeyli Platoları. Ankara ile Konya arasında yer alır. Aşınma ile oluşmuşlardır.
Ovaların Oluşumu:3. Zaman hareketleri sırasında çökerek oluşan ovalar, 4. Zamanın yağışlı döneminde göllerle kaplandı. Tuz gölü 4. Zamanın yağışlı döneminde 40. derinliğinde idi. Kuraklaşma ile küçülerek bugünkü durumunu almıştır. Konya ovasındaki Ereğli-Hotamış bataklıkları gene eski gölün kalıntılarıdır.
Yerşekillerinin özellikleri ve etkileri
Dağların Etkileri:
Dağ sıraları deniz havasının İç AnadoluWya girmesini engellediğinden bölgede kurak ve karasal bir iklim oluşmuştur. Dağlar, aldığı yağış sularını eteklerinden kaynak suyu halinde çıkardıklarından yerleşme alanları bölgenin çevresindeki dağların eteklerinde oluşmuştur. Dağlardan çıkan kaynak suları tarla sulamasında kullanıldığından kuraklığın tarım üzerindeki etkisi az da olsa azalmıştır .
Ovaların Etkileri:
Ulaşımı kolaylaştırmıştır. Geniş tarım alanları oluşturmuştur. Kent yerleşmelerini kolaylaştırmış, toplu yerleşmeyi yaygınlaştırmıştır. Yükselti azlığı nedeniyle yağışı azalttığından step. bozkır. bitki örtüsünü yaygınlaştırmıştır.
İklim ve Bitki Örtüsü
İklim
Bölgenin çevresi yüksek dağlarla çevrili olduğundan, denizlerin nemli ılıman havası bölgeye sokulamaz. Bu nedenle bölgede, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı karasal iklim hakimdir. Bölgede, doğuya doğru gidildikçe yüksekliğin artmasına bağlı olarak karasallık derecesi artar ve kış sıcak*lıkları çok düşük değerlere ulaşır. İç Anadolu, ülkemizin en az yağış alan bölgesi*dir. Ortalama yağış 400 mm civarındadır. Bölge, en fazla yağışı ilkbahar aylarında sağanak halinde alır. En kurak mevsim yazdır. Yazların kurak olması ve yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar. Bölgenin ve ülkemizin en az yağışlı yeri Tuz Gölü çevresidir(320 mm).
Yağışların azlığı bölgenin deniz etkisine kapalı olmasından kaynaklanmaktadır. Denizden gelen nemli hava kütlesi, nemini, dağların denize bakan yamaçlarında yağış halinde bırakır. İç Anadolu Bölgesi'ne doğru eserken artık kurudur.
Bölgede görülen yağışlar konveksiyonel ve cephesel kökenlidir. Kırkikindi adı da verilen konveksiyonel yağışlar İlkbaharda yaygındır.
İklimin Etkileri:
a. Yaz mevsiminde yağış azlığı ve sıcaklık fazlalığı kuraklığı arttırır.
b. Kuraklık tahıl tarımında nadas uygulamasını zorunlu hale getirir.
c. Kuraklık orman yetişmesini önlediğinden bitki örtüsünü daha çok stepler oluşturur.
d. Kış ve ilkbahar yağışları, yaz mevsiminin sıcaklık ve kuraklığı tahıl tarımını özellikle buğday ekilişini yaygınlaştırmıştır .
e. Sağnak halindeki yağışlar, sellenmelere yol açmakta ve tarıma zarar vermektedir.
f. Yağışların azlığı tarımda verim düşüklüğüne, verim düşüklüğü ise ovaların az nüfuslanmasına yol açmıştır.
g. İlkbahar sıcaklığının yetersizliği pamuk gibi yüksek sıcaklık isteyen bitkilerin yetişmesini önlemiştir.
h. İlkbaharda bazen kar yağışı ve oluşan düşük sıcaklık erken çiçek açan meyve özellikle kaysı ağaçlarında verim düşüklüğün yol açmaktadır.
Bitki örtüsü
Tuz gölü yöresinde seyrek, cılız stepler yer alır. Buradan bölgenin kenarlarına gidildikçe step bitkileri sıklaşır ve uzun boylu olur.
Dağ yamaçlarından yükseldikçe yağış arttığından bazı yerlerde koruluklar ya da iğne yapraklı çamlar görülür. İç Anadolu'nun akarsu boylarında kavak ve söğüt ağaçları sıralanır. Bunların bir kısmı kendiliğinden yetiştiği için doğal bitki örtüsüdür. Bir kısmı da insanlar tarafından yetiştirildiği için kültür bitkisidir.
Bölgenin tabii bitki örtüsü bozkırdır. Bozkır, ilkbahar yağmurlarıyla yeşeren, bir kaç ay yeşil kalan, yaz sıcaklığı ile sararan ot topluluğudur. İç Anadolu Bölgesi, ülkemiz ormanlarının % 7'sini kaplayarak bölgeler arasında 6. sırada yer alır.
Bitki örtüsünün etkileri:a. Cılız stepler, küçükbaş hayvanların besin maddesidir. Bu nedenle de bölgede küçükbaş hayvancılık gelişmiştir.
b. Bitki örtüsünün azlığı toprak erozyonunu arttırmıştır.
c. Ağaç azlığı topraktan yapılan kerpiç evleri yaygınlaştırmıştır.
d. Orman azlığı, bölgede yakacak sorunu doğmuş, hayvan gübresi tezek yapılarak yakılmıştır. Bu uygulama doğal gübreyi azalttığından tarımda verim düşüklüğüne yol açmıştır.
İç Anadolu Bölgesi, Orta Anadolu adıyla da bilinen ve
Doğu Anadolu Bölgesinden sonra 2. büyük coğrafi bölgemiz olan İç Anadolu'nun yüzölçümünün genişliğine oranla nüfusu fazla değildir.
Marmara Bölgesi'den iki kat geniş olan bu bölgede
Marmara Bölgesi kadar nüfus yaşar. Anadolu'nun çeşitli bölgeleri arasındaki yollar İç Anadolu'dan geçtiği için bu bölge eski yerleşme alanı olmuş ticaret yolları üzerinde yer alan yörelerde, yerleşme alanları büyüyerek büyük kentler haline dönüşmüştür.
İç Anadolu Bölgesi'nin yüz ölçümü 151.000 km2 olup, bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar. Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgemizdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur.
Yerşekilleri
Bölge yerşekilleri itibariyle sade bir görünüme sahiptir. Geniş düzlükler daha çok bölgenin ortasında yer alırken dağlar kenarlarda uzanır.
Yerşekillerinin oluşumu
Volkanik dağların oluşumu:
3. Zamanda İç Anadolu. nun bulunduğu yerde eski denizin. The-Tis denizi. büyük bir adası vardır. Alp orojenezi sırasındaki yan basınçla deniz tabanındaki çamurlar kıvrılırken bu ada yan basınçların etkisiyle kırıldı. İşte bu kırıklarda yerkabuğunun. sial tabakasının) sima üzerindeki basıncı azalınca sima üzerindeki mağma bu kırıklardan yer yüzüne çıkarak volkan dağlarını oluşturdu. Volkanlardan çnce volkan külleri çıkarak etrafa yayıldı. Küllerin üzerine daha sonra, volkan bacasında soğuyan lavların oluşturduğu taşlar gaz basıncıyla fırlayarak düştü. Bu taşlara "Volkan Bombası" denir. Daha sonra da etrafa lav akıntısı yayıldı; yeterli basınç sağlandıktan sonra volkanlar faaliyetlerini durdurdu.
Volkanlar, Orta
Toroslara paralel uzanırlar. Kuzeyden güneye doğru
Erciyes,
Melendiz, Hasan D., Karacadağ ve
Karadağ'dır.
Peri Bacalarının Oluşumu:Volkanlardan çıkan küller, daha sonraki dönemlerde göller altında kaldı. İklim kuraklaşması sonucunda bu göller kuruyunca volkan külleri volkan tüfüne dönüştü. Yamaçlarda volkan tüflerinin üzerinde lavların soğumasıyla oluşan katılaşım kayaları, sel suları tarafından aşınmadığı gibi altında yer alan tüfü de aşınmadan korudu. Sel suları taşların kenarlarındaki tüfü aşındırınca bu taşlar ve altında bulunan volkan tüfü aşınamadığından dik sütunlar halinde yükseldi. Bu sütunlara
Peribacası denir. İç Anadolu da özellikle
Nevşehir,
Ürgüp ve
Niğde arasında yaygındır.
Platoların Oluşumu:
Obruk Platosu;
Konya ovası ile
Tuz gölü arasındadır. Kalker tabakaların aşınmasından oluşmuş,
akarsular tarafından derince yarılmıştır. Bu platoda bulunan Kızören Obruğu derin bir karst kuyusudur. İçi su ile dolarak göl durumuna dönüşmüştür.
Obruk Gölü adıyla da bilinir. Bozok Platosu;
Kızılırmak yayının içinde yer alır. Eski dağların aşınmasıyla oluşmuştur. Haymana ve Cihanbeyli Platoları. Ankara ile Konya arasında yer alır. Aşınma ile oluşmuşlardır.
Ovaların Oluşumu:3. Zaman hareketleri sırasında çökerek oluşan ovalar, 4. Zamanın yağışlı döneminde göllerle kaplandı. Tuz gölü 4. Zamanın yağışlı döneminde 40. derinliğinde idi. Kuraklaşma ile küçülerek bugünkü durumunu almıştır. Konya ovasındaki Ereğli-Hotamış bataklıkları gene eski gölün kalıntılarıdır.
Yerşekillerinin özellikleri ve etkileri
Dağların Etkileri:
Dağ sıraları deniz havasının İç AnadoluWya girmesini engellediğinden bölgede kurak ve karasal bir iklim oluşmuştur. Dağlar, aldığı yağış sularını eteklerinden kaynak suyu halinde çıkardıklarından yerleşme alanları bölgenin çevresindeki dağların eteklerinde oluşmuştur. Dağlardan çıkan kaynak suları tarla sulamasında kullanıldığından kuraklığın tarım üzerindeki etkisi az da olsa azalmıştır .
Ovaların Etkileri:
Ulaşımı kolaylaştırmıştır. Geniş tarım alanları oluşturmuştur. Kent yerleşmelerini kolaylaştırmış, toplu yerleşmeyi yaygınlaştırmıştır. Yükselti azlığı nedeniyle yağışı azalttığından step. bozkır. bitki örtüsünü yaygınlaştırmıştır.
İklim ve Bitki Örtüsü
İklim
Bölgenin çevresi yüksek dağlarla çevrili olduğundan, denizlerin nemli ılıman havası bölgeye sokulamaz. Bu nedenle bölgede, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı karasal iklim hakimdir. Bölgede, doğuya doğru gidildikçe yüksekliğin artmasına bağlı olarak karasallık derecesi artar ve kış sıcak*lıkları çok düşük değerlere ulaşır. İç Anadolu, ülkemizin en az yağış alan bölgesi*dir. Ortalama yağış 400 mm civarındadır. Bölge, en fazla yağışı ilkbahar aylarında sağanak halinde alır. En kurak mevsim yazdır. Yazların kurak olması ve yaz kuraklığının erken başlaması sebze türü bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar. Bölgenin ve ülkemizin en az yağışlı yeri Tuz Gölü çevresidir(320 mm).
Yağışların azlığı bölgenin deniz etkisine kapalı olmasından kaynaklanmaktadır. Denizden gelen nemli hava kütlesi, nemini, dağların denize bakan yamaçlarında yağış halinde bırakır. İç Anadolu Bölgesi'ne doğru eserken artık kurudur.
Bölgede görülen yağışlar konveksiyonel ve cephesel kökenlidir. Kırkikindi adı da verilen konveksiyonel yağışlar İlkbaharda yaygındır.
İklimin Etkileri:
a. Yaz mevsiminde yağış azlığı ve sıcaklık fazlalığı kuraklığı arttırır.
b. Kuraklık tahıl tarımında nadas uygulamasını zorunlu hale getirir.
c. Kuraklık orman yetişmesini önlediğinden bitki örtüsünü daha çok stepler oluşturur.
d. Kış ve ilkbahar yağışları, yaz mevsiminin sıcaklık ve kuraklığı tahıl tarımını özellikle buğday ekilişini yaygınlaştırmıştır .
e. Sağnak halindeki yağışlar, sellenmelere yol açmakta ve tarıma zarar vermektedir.
f. Yağışların azlığı tarımda verim düşüklüğüne, verim düşüklüğü ise ovaların az nüfuslanmasına yol açmıştır.
g. İlkbahar sıcaklığının yetersizliği pamuk gibi yüksek sıcaklık isteyen bitkilerin yetişmesini önlemiştir.
h. İlkbaharda bazen kar yağışı ve oluşan düşük sıcaklık erken çiçek açan meyve özellikle kaysı ağaçlarında verim düşüklüğün yol açmaktadır.
Bitki örtüsü
Tuz gölü yöresinde seyrek, cılız stepler yer alır. Buradan bölgenin kenarlarına gidildikçe step bitkileri sıklaşır ve uzun boylu olur.
Dağ yamaçlarından yükseldikçe yağış arttığından bazı yerlerde koruluklar ya da iğne yapraklı çamlar görülür. İç Anadolu'nun akarsu boylarında kavak ve söğüt ağaçları sıralanır. Bunların bir kısmı kendiliğinden yetiştiği için doğal bitki örtüsüdür. Bir kısmı da insanlar tarafından yetiştirildiği için kültür bitkisidir.
Bölgenin tabii bitki örtüsü bozkırdır. Bozkır, ilkbahar yağmurlarıyla yeşeren, bir kaç ay yeşil kalan, yaz sıcaklığı ile sararan ot topluluğudur. İç Anadolu Bölgesi, ülkemiz ormanlarının % 7'sini kaplayarak bölgeler arasında 6. sırada yer alır.
Bitki örtüsünün etkileri:a. Cılız stepler, küçükbaş hayvanların besin maddesidir. Bu nedenle de bölgede küçükbaş hayvancılık gelişmiştir.
b. Bitki örtüsünün azlığı toprak erozyonunu arttırmıştır.
c. Ağaç azlığı topraktan yapılan kerpiç evleri yaygınlaştırmıştır.
d. Orman azlığı, bölgede yakacak sorunu doğmuş, hayvan gübresi tezek yapılarak yakılmıştır. Bu uygulama doğal gübreyi azalttığından tarımda verim düşüklüğüne yol açmıştır.