Kazakistan Ulusal Alfabe Komisyonu yeni Kazak alfabesini tanıttı. Ülke, 2023 ve 2031 arasında kademeli olarak Latin harflerine geçiş yapacak.
Kazakistan, Kiril alfabesini bırakarak Latin harfli yeni Kazak alfabesine geçiş yapıyor. Kazakistan Ulusal Alfabe Komisyonu, 31 harften oluşan yeni alfabesini tanıttı.
Çalışmalarına bundan birkaç sene önce, 2017 yılına başlayan Kazakistan 2023 ve 2031 dönemi arasında ülke çapında kademeli olarak kullanıma sokmayı planladığı ve Latin harflerinden oluşan yeni Kazak harflerini tanıttı.
Ahmet Baytursunov Dil Bilimi Enstitüsü’nün geliştirdiği ve çalışmaları nihayet tamamlanan alfabe “bir ses – bir harf” ilkesine göre hazırlandı. Yeni alfabe dokuz tanesi ünlü olmak üzere 31 temel harften oluşuyor. Fakat alfabede yer almayan X, W ve C gibi harfler de yabancı kökenli kelimelerde kullanılabilecek.
Kazak Türkçesi bünyesinde yer alan bazı sesler ise çift nokta imi, uzatma imi, çengel imi ve kısaltma imi gibi işaretlerle belirlenecek.
Kazakistan Başbakanı: “Yeni Kazak Alfabesi, dilin modernleşmesine katkı sunacaktır”
Başbakan Askar Mamin başkanlığında toplanan Kazakistan Ulusal Alfabe Komisyonu, söz konusu yeni alfabeyi geliştirmek için 40’tan fazla nüshanın incelendiğini belirtti. Ayrıca üç yıldan fazla bir süredir eğitim kurumlarında yeni alfabenin okunması ve yazılmasına ilişkin olarak birçok anket çalışması gerçekleştirildiği belirtildi.
Başbakan Askar Mamin, toplantı sırasında yaptığı konuşmada Latin harflerinden oluşan yeni Kazak alfabesi ile ilgili şunları söyledi.
Latin alfabesine geçiş ile ilgili ilk çalışmalar 2017 yılında, Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev önderliğinde başlamıştı.
Çalışmalar her ne kadar 2017 yılında başlamış olsa da, Kazakistan Hükûmeti ilk açıklamayı 2015 yılının ocak ayında yapmıştı. Hükûmet, Kazakçanın 2025 yılına kadar kademeli olarak Latin alfabesine geçeceğini duyurmuştu.
Ülkede halihazırda Kazakça dışında ağırlıklı olarak konuşulan diğer diller arasında Rusça, Özbekçe, Ukraynaca, Uygurca, Kırgızca ve Tatarca bulunuyor.
Kazakistan, 1940 yılından beri Kiril alfabesini kullanıyordu. Ancak bu tarihten önce 1929 ve 1940 yılları arasında da Latin alfabesi kullanmış, daha sonra yeniden Kiril alfabesine geçiş yapmıştı.
Kaynak: AA